Kurlardaki ölçüsüz artış, uzmanları tedirgin ediyor

Türkiye’de bir müddettir kamu denetimiyle sabit tutulmaya çalışılan ve Merkez Bankasının rezerv kaybı yaşamasına neden olan kurlarda dün sert yükseliş yaşandı.

Kurlar, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci çeşidi sonrasında kurlarda gevşetilen baskılama ile 12 gündür kesintisiz yükseliyor. Kurlardaki dünkü hareketi, ekonomistler kamunun hür bırakması olarak yorumlarken kimi ekonomistler ise yeniden denetimli bir yükselişe müsaade verildiği görüşünde.

Lakin ölçüsüz bir artış olduğu konusunda uzmanlar huzursuz.

Dolar/TL ve Euro/TL, günlük yüzde 7,5’e varan yükselişle yeni tarihi zirvelerine çıktı. Dolar 23,18 lirayı, euro 24,85 lirayı aştı. Gram altın da yeni tarihi zirvesi 1.464,87 liraya çıktı. Serbest piyasada ise gram altın ve döviz kuru fiyatındaki günlük yükseliş yüzde 10’u buldu.

Merkez Bankası ataması bekleniyor

Borsa İstanbul endeksleri de müspet bir gün geçirdi. BIST 100 endeksi gün içinde yüzde 4’e varan yükselişler yaşadı.

Piyasa uzmanları kurdaki yükselişi, gerekenden daha pahalı olan TL’nin olağanlaşma eforu olarak değerlendirirken gelinen düzeylerin ise değerli olduğunu lisana getirdi.

Uzmanlar artık Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek olduktan sonra bir an evvel Merkez Bankası lideri atamasının yapılması ve 22 Haziran yahut öncesinde piyasada oluşan siyaset faizi artışı beklentilerinin karşılanmasını bekliyor.

Mevzuya yakın kaynakların verdiği bilgiye nazaran Merkez Bankası başkanlığı için konuşulan Hafize Gaye Erkan konusunda sorun bulunmuyor. Fakat kaynaklar, kurdaki yükselişin ve iktisattaki sorunların, yeni Merkez Bankası idaresinin sorumlu tutulmaması için bir müddet beklenmiş olabileceğini ayrıyeten lider yardımcılıkları ve para şurası üzere atamalar için de isim belirlemenin devam ettiğini vurguladı.

Siyaset faizinde yüzde 25-30 beklentisi

TL’deki paha kaybına karşın Türkiye’nin 5 yıllık CDS’inde ise 500 baz puanın altında seyir devam ediyor.

İktisat takımlarının belirlenmesi ise hem TL varlıklar hem de CDS için büyük değer taşıyor. Öncelik Merkez Bankası takımları oluşurken öbür düzenleyici kurumlar ile kamu bankalarında da değişiklik bekleniyor. Atamaların akabinde piyasa, uygulamaya bakacak ve ona nazaran TL varlıklar fiyatlanacak. Şu an yüzde 40’ın çabucak altında bulunan enflasyona rağmen siyaset faizi yüzde 8,5 düzeyinde.

Yeni Merkez Bankası idaresinin bu faizi güçlü bir adımla yüzde 25-30 düzeylerine çıkarması beklentiler dahilinde.

2005’ten sonraki en sert günlük yükseliş

Dolar/TL ise 29 Mayıs seçimlerinin akabinde kesintisiz yükselişine başladı. Dünkü yükseliş ise son yıllarda görülen en sert günlük artış manasına geliyor. Dolarda yüzde 7,4’ü aşan günlük yükseliş, daha evvel yüzde 7,07 ile 29 Aralık 2021’de ve yüzde 8,09 ile 14 Ocak 2005’te yaşanmıştı.

Dolar/TL’de bu haftaki yükseliş yüzde 10,47’yi, bu yılki yükseliş ise yüzde 23,76’yı buldu. Dolar/TL’de 1 yıllık artış ise yüzde 40 düzeyine ulaştı. Euro/TL’de de aynı seyir yaşandı. Serbest piyasada dolar/TL 23,30, euro/TL ise 24,85 liradan satıldı. Dolar, Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu’nun atandığı 19 Mart 2021’den bugüne ise yüzde 220’nin üzerinde yükseliş gerçekleştirdi.

Gram altın, bankalar arası piyasada 1.464,87 liraya kadar çıkarken serbest piyasada ise fiyatlar 1.486 lirayı aştı. Bu günlük yüzde 10’un üzerinde yükselişe işaret etti.

UZMANLAR KURLARDAKİ YÜKSELİŞİ NASIL KIYMETLENDİRDİ?

25-26 düzeyinde dengelenme bekliyorum

Fortuna Capital Danışmanlık Kurucusu Dr. Altuğ Özaslan:

Faiz artırım beklentilerini pekiştirebilir

Gedik Yatırım Baş Ekonomisti Serkan Gönençler:

“Seçimlerin akabinde iktisat idaresinin hem ihracatı desteklemek hem de yıllık yüzde 60-70 temposuyla artış gösteren tüketim malı ithalatını sonlandırmak için TL’nin kademeli olarak paha kaybetmesine müsaade vermesi zati beklenen bir gelişmeydi. Bununla bir arada, kur muhafazalı mevduat (KKM) büyüklüğünün 125 milyar $’a ulaşmış olması nedeniyle, TL’deki sert bedel kayıpları kamu için çok büyük bir yük doğuracağından, bu paha kaybının ölçülü olarak gerçekleşmesi de gerekiyor.

Lakin, kurda son birkaç günde görülen hareketin ölçülü olduğunu söylemek giderek zorlaşıyor. Bu hareket, Hazine ve Maliye Bakanı olarak Mehmet Şimşek’in atanmasıyla artan konvansiyonel iktisat siyasetlerine dönüş beklentileriyle birlikte, TCMB’den bir faiz adımı atılması beklentilerini (olağanüstü bir toplantı da dahil olmak üzere) pekiştirebilir.”

Kurlardaki üst taraflı gelişmeler olağan

Marbaş Menkul Genel Müdür Yardımcısı Soner Kuru:

Bu makale birinci olarak Ekonomim üzerinde yayımlanmıştır.